Publikacje (wybór)

Książki:

Odbudowa Głównego Miasta w Gdańsku w latach 1945-1960, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk 2015.

Neue Stadt in altem Gewand. Der Wiederaufbau Danzigs 1945-1960, wyd.: Böhlau Verlag, Köln-Weimar-Wien 2010.

Gdańsk dla młodych podróżników, wyd.: Wydawnictwo O2, Gdańsk 2005.

Gdańskie zabytki architektury do końca XVIII wieku, wyd.: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1995 (2 wyd. 1997).

 

Książki redagowane:

Maniera, manieryzm, manieryczność: materiały LX Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk, 24-25 listopada 2011 / pod red. Jacka Friedricha ; przy współpr. Małgorzaty Omilanowskiej i Jacka Bielaka, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 2012.

Studia z historii sztuki i kultury Gdańska i Europy Północnej. Prace poświęcone pamięci Doktor Katarzyny Cieślak, pod red. J. Friedricha i E. Kizika. Materiały z sesji naukowej, Gdańsk 2000, wyd.: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Gdańsk 2003 [współredakcja tomu].

 

Artykuły:

1. Między nacjonalizmem a modernizmem. Wobec tradycji ludowych i wernakularnych w dziejach polskiego designu 1919-2009, [w:] Poszukiwanie tożsamości kulturowej w Europie Środkowo-Wschodniej 1919-2014, pod red. Ireny Kossowskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015.

2. Between Nationalism and Modernism. Discussing Folk and Vernacular Traditions in Polish Industrial Design in the Years 1890-1989 [współautor: Hubert Bilewicz], "Centropa. A Journal of Central European Architecture and Related Arts” 2014, vol. 14, nr 3, September,   s. 228-246.

3. Polskość? Niemieckość? Gdańskość? O tożsamości sztuki i architektury Gdańska w XIX i XX wieku, [w:] Gdańskie tożsamości: eseje o mieście, pod red. Basila Kerskiego, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk 2014, s. 159-197.

4. The architectural landscape of Gdańsk in the time of Johannes Hevelius, [in:] Johannes Hevelius and his Gdańsk, ed. by Marian Turek, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk 2013, s. 81-103.

5. Pejzaż architektoniczny Gdańska czasów Heweliusza, [w:] Jan Heweliusz i kultura heweliuszowska: utilitas et delectatio, pod red. Marii Mendel i Józefa Włodarskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013, s. 53-62.

6. Spolszczanie i odniemczanie sztuki i architektury Gdańska po 1945 roku. Kolonizacja czy dekolonizacja, [w:] Perspektywa (post)kolonialna w kulturze. Szkice i rozprawy, pod red. Ewy Partygi, Joanny M. Sosnowskiej i Tadeusza Zadrożnego, Oficyna Wydawnicza Errata, Warszawa 2012, s. 127-145.

7. Polish and German Heritage in Danzig/Gdańsk: 1918, 1945 and 1989, [w:] Heritage, Ideology, Identity in Central and Eastern Europe. Contested Pasts, Contested Presents, ed. by M. Rampley, wyd.: Boydell 2012, s. 115-129.

8. Renesans czy manieryzm? O recepcji architektury gdańskiego "złotego wieku" w latach powojennej odbudowy Gdańska, [w:] Maniera, manieryzm, manieryczność: materiały LX Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk, 24-25 listopada 2011, pod red. Jacka Friedricha; przy współpr. Małgorzaty Omilanowskiej i Jacka Bielaka, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 2012, s. 343-357.

9. "Białość jego czerń pruska pokryła". Wizualne konstrukcje polskości Gdańska w publikacjach okresu międzywojennego, [w:] Polska nad Bałtykiem. Konstruowanie identyfikacji kulturowej państwa nad morzem 1918-1939. pod red. Dariusza Konstantynowa i Małgorzaty Omilanowskiej, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk  2012, s. 358-361.

10. Nowoczesność małoformatowa. O pewnym aspekcie projektowania pocztówek w gomułkowskiej Polsce, [w:] Wizje nowoczesności. Lata 50. i 60. - wzornictwo, estetyka, styl życia, wyd.: Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2012, s. 151-162.

11. Tożsamość peryferii. Nowoczesność i tradycjonalizm w architekturze Wolnego Miasta Gdańska, [w:] Modernizm na peryferiach. Architektura Skoczowa, Śląska i Pomorza 1918-1939, red. Andrzej Szczerski, wyd: 40 000 Malarzy, Warszawa 2011, s. 176-216.

12. Grunwald i Krzyżacy w ilustracjach polskich czasopism dla dzieci i młodzieży w latach 60. i 70. XX wieku, "Porta Aurtea" 10: 2011, s. 198-222.

13. Die Deutschordensritter in der visuellen Kultur Deutschlands und Polens, [w:] Tür an Tür. Polen - Deutschland. 1000 Jahre Kunst und Geschichte, Dumont [Köln] 2011, s. 104-109.

14. Krzyżacy w niemieckiej i polskiej kulturze wizualnej, [w:] Obok. Polska - Niemcy. 1000 lat historii w sztuce, Małgorzata Omilanowska we współpracy z Tomaszem Torbusem. Katalog wystawy, Dumont [Köln] 2011, s. 104-109.

15. Die Danziger Architektur des "Goldenen Zeitalters" und ihre politischen Hintergründe, [w:] Tür an Tür. Polen - Deutschland. 1000 Jahre Kunst und Geschichte, wyd.: Dumont [Köln] 2011, s. 314-319.

16. Architektura Gdańska w "złotym wieku" i jej ideowe uwikłania [w:] Obok. Polska - Niemcy. 1000 lat historii w sztuce, red. Małgorzata Omilanowska we współpracy z Tomaszem Torbusem, wyd.: Dumont [Köln] 2011, s. 314-319.

17. Uwagi o architekturze i kulturze architektonicznej Gdańska w ostatnich dwudziestu latach, [w:] Miasto w czasach transformacji: 20 lat doświadczania samorządności w Gdańsku, red. Mariusz Czepczyński, wyd.: Słowo/Obraz/Terytoria, Gdańsk 2011, s. 41-96.

18. Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, [w:] Historia sztuki dzisiaj. Materiały 58 Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Poznań, 19-21 listopada 2009 pod red. Jarosława Jarzewicza, Janusza Pazdera, Tadeusza J. Żuchowskiego, wyd.: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, Warszawa 2010, s. 261-266 [współautorka: Małgorzata Omilanowska].

19. Janusz Towpik jako ilustrator, [w:] Janusz Towpik. 1934-1981, Poznań 2011, s. 12-87.

20. Die visuelle Selbstdarstellung der freien Stadt Danzig, [w:] Aufbruch und Krise. Das östliche Europa und die Deutschen nach dem Ersten Weltkrieg, hrsg. v. Beate Störtkuhl, Jens Stüben, Tobias Weger (= Schriften des Bundesinstituts für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa, Bd. 41), R. Oldenbourg Verlag, München 2010, s. 75-98.

21. Propaganda wizualna Wolnego Miasta Gdańska, „Porta Aurea”. Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, t. 9 (2010), s. 182- 223.

22. Kilka uwag o języku i retoryce Oskara Hansena na marginesie jego wypowiedzi omawiających Linearny System Ciągły, [w:] Wobec Formy Otwartej Oskara Hansena. Idea – utopia – reinterpretacja, red. M. Lachowski, M. Linkowska, Z. Sobczuk, Lublin 2009, s. 47-68.

23. „A Better, Happier World”. Visions of a New Warsaw after World War Two, [w:] Urban Planning and the Pursuit of Happiness. European Variations on a universal theme (18th–21th Centuries), Arnold Bartetzky/Marc Schallenberg (ed.) with the assistance of Louise Bromby and Christian Dietz, Jovis Verlag, Berlin 2009, s. 98-115.

24. Modernitätsbegriff und Modernitätspropaganda im polnischen Architekturdiskurs der Jahre 1945-1949, [w:] Imaginationen des Urbanen. Konzeption, Reflexion und Fiktion von Stadt in Mittel- und Osteuropa, hg. von A. Bartetzky, M. Dmitrieva, A. Kliems. Berlin: Lukas Verlag 2009, s. 304-328.

25. Die Dekoration des Rechtstädtischen Rathauses in Danzig (Gdańsk) nach dem Krieg und ihre Verwicklung in Geschichte und Politik/Powojenna dekoracja Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku i jej uwikłania w historię i politykę, [w:] Visuelle Erinnerungskulturen und Geschichtskonstruktionen in Deutschland und Polen seit 1939/Wizualne konstrukcje historii i pamięci historycznej w Niemczech i w Polsce po 1939roku. Beiträge der 13. Tagung des Arbeitkreises deutscher und polnischerKunsthistoriker und Denkmalpfleger in Darmstadt, 27. September bis 1. Oktober 2006/Materiały 13Konferencji Grupy RoboczejPolskich i Niemieckich Historyków Sztuki i Konserwatorów Zabytków w Darmsta[d]cie, 27 września – 1 października 2006, red.: Dieter Bingen, Peter Oliver Loew, Dietmar Popp we współpracy z Birte Pusback, Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2009, s. 157-167 + 11 tablic.

26. Kilka uwag o fakturze odbudowanego Gdańska, „Porta Aurea”. Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, nr 7/8 (2009) s. 416-433.

27. Historia sztuki w Gdańsku po 1945 roku. Rekonesans, [w:] Tradycje gdańskiej humanistyki, pod red. J. Borzyszkowskiego i C. Obracht-Prondzyńskiego, Gdańsk: Instytut Kaszubski w Gdańsku 2008, s. 411- 438.

28. „Dziś kupuje się mebelek funkcjonalny”. Kilka słów na marginesie jednej sceny z filmu Stanisława Barei „Małżeństwo z rozsądku”, [w:] Dom – spotkanie przestrzeni prywatnej i publicznej na tle przemian cywilizacyjnych XIX i XX w. Zbiór studiów, red. Z. Opackiego i D. Płaza-Opackiej, Gdańsk 2008, s. 301-314.

29. Zarys rozwoju architektury w powojennym Gdańsku – 1945–1956, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 51, zesz. 1-4/2007, s. 129-137 (ze streszczeniem angielskim).

30. Architektura w Gdańsku na przełomie XX i XXI wieku: genius loci?, [w:] Mecenat artystyczny a oblicze miasta. Materiały LVI Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków 8–10 XI 2007, pod red. D. Nowackiego, s. 185-195.

31. Moderne oder Historismus? Baukultur in Gdańsk/Danzig seit 1989, [w:] Architektur und Städtebau im südlichen Ostseeraum von 1970 bis zur Gegenwart. Entwicklungslinien – Brüche – Kontinuitäten, hrsg. v. B. Lichtnau, Berlin 2007, s. 267-280.

32. Decorative paintings in the Józef Piłsudski Polish Junior High School in Gdansk, [w:] Visuelle Erinnerungskulturen und Geschichtskonstruktionen in Deutschland und Polen 1800 bis 1939/Wizualne konstrukcje historii pamięci historycznej w Niemczech i w Polsce 1900-1939, hrsg. v./red.: R. Born, Adam S. Labuda, B. Störtkuhl, Warszawa 2006, s. 481-490.

33. Politics and Reconstruction. Rebuilding the Historical Towns of Eastern Europe after the Second World War: Gdańsk, Warsaw, Kaliningrad, Minsk, [w:] Neue Staaten – neue Bilder? Visuelle Kultur im Dienst staatlicher Selbstdarstellung in Zentral- und Osteuropa seit 1918, hrsg. v. A. Bartetzky, M. Dmitrieva, S. Troebst, wyd.: Böhlau Verlag, Köln-Weimar-Wien, 2005, s. 169-179.

34. O wartości architektonicznej miasta na przykładzie Gdańska, [w:] Aksjologiczne spektrum sztuki, t. 3: Estetyczne przestrzenie, pod red. P. Kawieckiego i J. Tarnowskiego, wyd.: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2005, s. 235-254.

35. O stosunku do zabytków architektury współczesnej na przykładach gdańskich i sopockich, [w:] Dzieło sztuki a konserwacja. Materiały LII Ogólnopolskiej Sesji Naukowej SHS, Kraków, 20-22 XI 2003, pod red. D. Nowackiego i J. Żmudzińskiego, Kraków 2004, s. 215-231.

36. „Nowe miasto i nowi ludzie”. O przemianie społecznej funkcji kamienicy gdańskiej w połowie XX wieku, [w:] Kamienica w krajach Europy Północnej, pod red. M.J. Sołtysik, wyd.: Nadbałtyckie Centrum Kultury, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2004, s. 509-523.

37. „Socrealizm” w kuchni. Wstępne rozeznanie problemu badawczego, [w:] W kuchni i za stołem. Dystanse i przenikanie kultur. Zbiór studiów, red. T. Stegner, Gdańsk 2003, s. 213-224.

38. Katarzyna Cieślak (1956-1997) – historyk sztuki, badaczka kultury Gdańska i Europy Północnej, [w:] Studia z historii sztuki i kultury Gdańska i Europy Północnej. Prace poświęcone pamięci Doktor Katarzyny Cieślak, pod red. J. Friedricha i E. Kizika. Materiały z sesji naukowej, Gdańsk 2000, Gdańsk 2003, s. 13-26 [współautor: Edmund Kizik].

39. Kontinuität und Innovation beim Wiederaufbau Danzigs, [w:] Architektur und Städtebau im Südlichen Ostseeraum zwischen 1936 und 1980, hrsg. von B. Lichtnau, Berlin 2002, s. 169-174.

40. Dwie wizje odbudowy Gdańska: „historyczna” i „twórcza” na przykładzie dyskusji wokół zabudowy ulicy Szerokiej, [w:] Gdańsk – pomnik historii („Teka Gdańska”, t. 4), Gdańsk 2001, s. 71-100.

41. Wystrój dekoracyjny Drogi Królewskiej w Gdańsku w latach 1953-1955, „Gdańskie Studia Muzealne”, t. 6, Gdańsk 1995 [2000], s. 111-133.

42. Diskussion über den Wiederaufbau von Danzig in den Jahren 1945-1948, „Mare Balticum 1999”, Ostsee-Akademie, Lübeck-Travemünde 1999, s. 24-34.

43.  O symetrii w „Orfeuszu” Hansa Vredemana de Vries, „Porta Aurea”. Rocznik Zakładu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego, t. 1, 1992 [1995], s. 95-101.