Instytut Historii Sztuki Działalność Konferencje i seminaria Archiwum konferencji Sztuka współczesna we wnętrzach sakralnych na Pomorzu po 1945

Sympozjum "Sztuka współczesna we wnętrzach sakralnych po 1945 roku"

Zapraszamy do zgłaszania tematów referatów na sympozjum pt.

SZTUKA WSPÓŁCZESNA WE WNĘTRZACH SAKRALNYCH NA POMORZU PO 1945

Sympozjum naukowe organizowane jest przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego

TERMIN: 9 maja (piątek) 2014 r.

Miejsce obrad: Instytut Historii Sztuki UG, Sala im. Konstantego Kalinowskiego, ul. Bielańska 5, 80-952 Gdańsk

Tematyka i cel sympozjum:

Wydaje się, że problem obecności sztuki współczesnej w zabytkowych wnętrzach sakralnych ma charakter aporetyczny. Ta pozorna sprzeczność była jednak zarówno konsekwencją procesów modernizacyjnych o charakterze społeczno-kulturowym, jak i presji różnorodnie rozumianej nowoczesności artystycznej. Istotnymi czynnikami przenikania się sztuki współczesnej z zastanym zabytkowym dziedzictwem są również zmiany historyczne i polityczno-społeczne zachodzące w czasach powojennych na tym obszarze (migracje ludności, zmiany konfesyjne, polityka wyznaniowa PRL-u), jak również zmiany teologiczne oraz liturgiczno-pastoralne, związane zwłaszcza  wpływem II Soboru Watykańskiego na koncepcje wystroju i wyposażania świątyń katolickich. Bezpośredni wpływ tych zmian jest zauważalny choćby w postaci programów adaptacji świątyń protestanckich do nowych funkcji oraz – najczęściej z tym związanej - zmiany rytu na katolicki.

Celem sympozjum jest prześledzenie różnorodnych tendencji, które składałyby się na określenie nowego statusu sztuki we wnętrzach sakralnych po 1945 roku. Podczas pierwszego z serii planowanych spotkań pragnęlibyśmy zawęzić terytorialnie zakres podejmowanych badań, skupiając się przede wszystkim na Gdańsku, Sopocie i Gdyni. Uwagę pragniemy skoncentrować na powstającej ówcześnie sztuce jako elemencie wystroju i wyposażeniu wnętrz, traktując architekturę jako zagadnienie poboczne. Nie wyklucza to jednak zgłaszania tematów szerzej powiązanych z zarysowaną wyżej problematyką.

Naszym zamierzeniem jest próba rekonesansu obszaru badawczego, poprzez rozpoznanie charakteru, frekwencji i topografii interesujących nas realizacji artystycznych, identyfikację atrybucyjną (chronologiczną, autorską, mecenasowską), wreszcie problematykę recepcji takich interwencji w historyczną przestrzeń sakralną (kościołów, kaplic, domów modlitwy, zborów, cerkwi, synagog). Interesują nas różne perspektywy: historyczno-artystyczna, teologiczno-liturgiczna, estetyczno-odbiorcza, społeczno-polityczna. Na osobną uwagę zasługuje również zakres ingerencji i zagadnienie integracji nowej sztuki z wnętrzami zabytkowymi oraz praktyczne kwestie zabytkoznawcze, czy też praktyki konserwatorskie z tym związane. Chcielibyśmy rozpoznać równocześnie zakres i praktykę odpowiedzi na zalecenia Soboru Watykańskiego II, które wpłynęły nie tylko na treść realizacji sakralnych, ale również na ich artystyczną formę oraz funkcję.

Zadajemy więc pytania o powojenne relację między sztuką sakralną a świecką,   współczesną a dawną, problematykę związku estetyki i kultu, kwestie kompromisu między zastanym dziedzictwem kulturowym epok wcześniejszych, a współczesną twórczością artystyczną oraz specyfikę dialogu, który podjęli artyści współcześni szukając adekwatnego języka wypowiedzi.

Zagadnienia badawcze:

Szczegółowy zakres tej cezury chronologicznej oraz zarysowanej wyżej problematyki w sztuce Pomorza byłby do określenia w otwartej wymianie poglądów i dyskusji wokół następujących zagadnień:

  • powojenna sztuka współczesna jako element wystroju i wyposażenia zabytkowych  wnętrz sakralnych (wymogi doktrynalne i pragmatyczne; wpływ II Soboru Watykańskiego na rozwiązania wnętrz sakralnych, ich wystroju i wyposażenia; kwestie tradycji, modernizacji i modernizmu w odniesieniu do wnętrz sakralnych; ingerencja, integracja, implementacja; casusy oraz rozwiązania typowe)
  • mecenat i zleceniodawcy; artyści i wykonawcy; strategie twórcze; tendencje stylistyczne; recepcja odbiorcza; kwestie uwarunkowań społeczno-politycznych; problematyka zabytkoznawcza i konserwatorska
  • pozaliturgiczna obecność sztuki współczesnej w zabytkowych wnętrzach sakralnych (wystawiennictwo i czasowe ekspozycje sztuki; ruch kultury niezależnej i sztuka współczesna w kościołach w okresie stanu wojennego; kościelny patronat artystyczny)

Udział:

Podczas sympozjum planujemy referaty (do 20 min) oraz komunikaty badawcze (do 10 min) oraz panele dyskusyjne. Przewidujemy (po uprzedniej rewizji recenzenckiej) druk zebranych podczas sympozjum materiałów.

Zainteresowanych prosimy o zgłaszanie najpóźniej do 20 marca 2014 r. propozycji tytułów wystąpień wraz z kilkunastozdaniowym streszczeniem,   podaniem tytułu bądź stopnia naukowego oraz afiliacji instytucjonalnej, na adres e-mail dra Huberta Bilewicza: hishb@ug.edu.pl

Wiadomość potwierdzająca uczestnictwo oraz zawierająca szczegółowe informacje organizacyjne zostanie przesłana do 06.04.2014 r.

W imieniu organizatorów

dr Hubert Bilewicz  dr Jacek Bielak

Gdańsk, 10 lutego 2014 r.

 

Ostatnio modyfikowane: 22.02.2014