Mity Gdańska traktują o złożonym fenomenie obecności antyku w kulturze artystycznej Gdańska, zjawisku, które, jak się zdaje, jest kluczem do zrozumienia kulturowego paradygmatu tego miasta. Sztuka konsolidująca więzi społeczne poprzez dobór identyfikujących gdańszczan obrazów, w dużej mierze zaczerpniętych ze świata alegorii i exempli antycznych, odpowiadała potrzebom historycznym, zwłaszcza w programach dekoracji budowli publicznych, które uświadamiały prawną, religijną i kulturową odrębność miasta, jego miejsce w porządku władzy, w uniwersum chrześcijańskim i kosmicznym. Sztuka w przestrzeni publicznej stała się zatem obszarem autokreacji miasta – res publiki, wykładnią cnót obywatelskich, a przede wszystkim odegrała fundamentalną rolę jako element paidei, w Gdańsku zabarwiony z ducha rzymskim praktycyzmem. Asymilacja idealizowanej tradycji rzymskiego republikanizmu
towarzyszyła procesowi kreacji mitu pochodzenia i dawnych wolności, budowy wspólnej świadomości politycznej. O ile wolne miasta niemieckie legitymizowały prawo do nazywania się republikami nadaniem cesarskim, o tyle Gdańsk budował swą republikańską genealogię w sztuce i – w mniejszym stopniu – w literaturze.
Ta erudycyjna, bogato ilustrowana książka, napisana z gdańskiego punktu widzenia, odsłania przed Czytelnikiem majestatyczny, acz nie bezkrytyczny obraz gdańskiej res publiki, w całym jego artystycznym bogactwie, w uznaniu podmiotowości gdańszczan jako politycznego
natio, jako twórców miasta – dzieła sztuki.
Ostatnio modyfikowane:
30.05.2011
Pozostałe artykuły w tym dziale